Beter onthouden door minder informatie
In het september nummer van het blad: “Onderwijsinnovatie” van de Open Universiteit lees ik een interessant onderzoek naar het gebruik van Powerpoint. Wat blijkt? Bij het gebruik van summiere slides onthouden studenten het meest van de vertelde informatie bij een hoorcollege.
In het artikel worden drie soorten Powerpoint onderscheiden:
Sommige docenten gebruiken de slides ter ondersteuning van hun verhaal, met minimale tekst op elke slide. Anderen typen hun hele verhaal op de slides. Weer anderen maken er een aantrekkelijke show van, met bewegende beelden en filmpjes.
Verder op geeft het artikel aan dat gesproken informatie kan interfereren met visuele informatie:
Uit het onderzoek blijkt dat studenten meer onthouden van de gesproken informatie wanneer er geen slides worden aangeboden. Dit betekent dat het aanbieden van gewone slides negatief interfereert met de gesproken tekst: studenten herinneren zich niet alles van wat er gezegd is wanneer er ter ondersteuning ‘gewone’ slides worden gepresenteerd. Het lijkt erop dat de aandacht naar de tekst op de slides wordt getrokken en de aandacht niet meer gericht is op de spreker. Bij een nadere analyse bleek dat dit effect was gevonden bij studenten die hadden aangegeven dat zij het ondersteunen van een presentatie met PowerPoint belangrijk vonden. Studenten die minder belang hechtten aan het gebruik van PowerPoint bleken niet afgeleid te worden door de visuele presentatie. Daarnaast bleek wel dat de informatie die zowel op de slide wordt gepresenteerd als wordt verteld, beter werd onthouden dan wanneer deze informatie alleen verteld werd.
In bovenstaande tekst wordt de uitspraak: “negatief interfereert met de gesproken tekst” genuanceerd, want dit geldt alleen voor studenten die Powerpoint belangrijk vonden (en dus mogelijk visueel ingesteld zijn). De visuele informatie lijdt af van de gesproken informatie. Klinkt logisch. Echter vraag ik me af of hier verschillende leerstijlen/intelligenties het onderzoek niet in de weg zitten? Ik kan me voorstellen dat voor visueel ingestelde studenten een andere soort Powerpoint met video en plaatjes mogelijk hoger scoort op het onthouden van informatie. Interessant om verder te onderzoeken m.i.
Daarnaast heb ik moeite om het begrip hoorcollege te pakken. Wat is een hoorcollege precies? En hoe kan ik dat vertalen naar de lessen in mijn klaslokaal? Een hoorcollege is voor mij eenrichtingsverkeer, terwijl in lessen juist tweerichtingsverkeer noodzakelijk is. De docent geeft instructie over een nieuw onderwerp. Vervolgens zet bijvoorbeeld de docent via een onderwijsleergesprek de studenten aan tot denken over het nieuwe onderwerp. En zo het beter onthouden en begrijpen van het onderwerp. Et cetera.
Het artikel eindigt met de tip om gezien het onderzoek altijd summiere slides te gebruiken bij een hoorcollege. Hoe ik dit kan vertalen naar mijn onderwijspraktijk blijf ik lastig vinden.