Is een certificaat een goede graadmeter?
Computable Expert panel
Al enige tijd ben ik lid van het Computable expert panel, echter vielen de vragen de afgelopen maanden buiten mijn expertisegebied. Echter afgelopen week een erg interessante vraag naar aanleiding van een onderzoek door Computable onder ongeveer 1400 ict’ers. Deze ict’ers vinden dat zij het behalen van certificaten nu belangrijker vinden dan enkele jaren geleden.
De vragen die ik kreeg van een van de journalisten van de Computable was: In hoeverre is een certificaat een goede graadmeter van de kennis die iemand heeft? Is het behalen van een ervaringscertificaat een goede optie (daarbij krijgt iemand een certificaat voor werkervaring die hij eerder heeft opgedaan)?
Het kostte me toch enige tijd om een helder antwoord te formuleren:
Het enige wat voor een toekomstig werkgever telt is of iemand in staat is om de taken uit te voeren die van hem verwacht worden? Nu en in de toekomst.
De vraag is echter hoe meet je dit? Dit is de grote uitdaging bij sollicitatiegesprekken!
Een toekomstig medewerker moet in staat zijn om zijn aanwezige kennis (1), vaardigheid (2) en attitude (3) om te zetten in passend gedrag (4) in verschillende beroepscontexten. Bij passend gedrag in verschillend beroepscontexten (4) moet je je voorstellen dat iemand bijvoorbeeld zijn kennis en vaardigheid van de Nederlandse taal, zijn klantgerichte attitude en zijn adviesvaardigheden naast zijn kennis en vaardigheid van ICT succesvol inzet in een adviesgesprek. Daarnaast zal hij/zij moeten kunnen reflecteren (5) om zo vast te stellen wat goed ging en wat beter moet. Dit om zijn aanwezige kennis, vaardigheid en attitude uit te kunnen breiden of fijn te slijpen. Ten slotte wil je dat hij/zij ook in de toekomst blijft functioneren.
Veel (commerciële) certificaten meten of alleen kennis (1) of alleen vaardigheid (2). Het bezitten van kennis en vaardigheid is geen garantie voor een juiste attitude en zeker niet voor het om kunnen zetten van kennis (1), vaardigheid (2) en attitude (3) in passend gedrag (4). En deze stap is een moeilijke om te maken (transfer). Dus zijn (commerciële) certificaten zeker geen garantie voor een goede medewerker.
De oplossing zit in een combinatie van bewijzen:
- een echt schooldiploma (MBO, HBO of Universiteit) – een beeld van de kwaliteit van een beginnend beroepsbeoefenaar op de onderdelen (1) t/m (5);
- een aantal aanvullende certificaten – een beeld van actuele kennis (1) en vaardigheid (2);
- een aantal goede (gecontroleerde) referenties – een beeld van zijn attitude (3) en gedrag (4) in diverse beroepscontexten;
- het laten uitvoeren van een werkgerelateerde complexe casus (4) en hierop laten reflecteren (5).
Het ervaringscertificaat poogt via een derde partij (afdeling van een school of een commerciële partij) de onderdelen a) t/m d) te toetsen en om te zetten in een certificaat. Dit gebeurd doordat de medewerker “papieren bewijzen” van a) t/m c) verzamelt en dit te bundelen in een portfolio. De beoordelaar checkt alles, legt dit naast een meetlat (bijvoorbeeld de eisen van een MBO diploma) en stel op basis van een gesprek vast of iemand te certificeren is.
In sommige gevallen, zoals het filmpje op ervaringscertificaat.nl verteld, wordt gevraagd om ook zaken voor te doen op je werk (d) en hierover in gesprek te gaan. Met name dat laatste zou m.i. verplicht moeten zijn, omdat gedrag dat je nu in de beroepscontext vertoont de beste garantie is voor toekomstig succes.
[ad#reclame]
Je opmerking over EVC (ervaringscertificaat) gaat wat te kort door de bocht. EVC kun je vanuit arbeidsmarkt perspectieven heel goed inzetten. Als je al jaren werkzaam bent bij hetzelfde bedrijf is het soms gewoon handig om te zien waar je staat. Het is echt niet zo dat met een papieren portfolio, een babbeltje je dan gratis je certificaat gaat ophalen. Natuurelijk kan alles beter en spannen partijen (waaronder ook heel veel ROC’s) zich in om betere kwaliteit en standaarden te hantereren.
Een ervaringscertificaat zou gebruikt kunnen worden om te verzilveren naar een diploma, maar dat hoeft helemaal niet..er kan ook een op maat gesneden scholings advies uitkomen.
Wil je weleens wat laten zien…waarin papier taboe is 🙂
Mijn post is niet bedoeld om het ervaringscertificaat af te kraken, want het lijkt me idd een goede manier om kwaliteiten te kunnen verzilveren. Ik heb gepoogd te pleiten om ten allen tijde ook te gaan kijken in het “echhie” en hierop te reflecteren met de kandidaat.
Pas dan heb je een compleet en reëel beeld!!
Ik heb zelf in meerdere situaties ervaring met portfolio’s opgedaan. Als docent, trainer, geaudit door de inspecteur en deelnemer van opleidingen.
In de laatste audit met de inspecteur gaf deze aan blij te zijn met de keuze voor Proeve van Bekwaamheid en geen portfolio. Hoe borg je ten slotte authenticiteit? en hoe scheid je leren en examineren?
Verder heb ik onlangs een aantal kritisch noten gelezen over portfolio’s. Met name goede schrijvers en praters kunnen hier goed mee overweg (en praten zich er soms doorheen), terwijl anderen (bijvoorbeeld echte doeners) mogelijk niet uit de verf komen. Ik heb dit zelf meerdere malen ervaren.
Dus, nogmaals geen afkraken van het ervaringscertificaat of (commerciële) certificaten, maar een kritische noot richting het betrouwbaar vaststellen van iemands gedrag in een beroepssituatie.
Oh ja, ik ken de afkorting EVC trouwens als eerder verworven competenties en de hierbij behorende EVC-procedure om vrijstelling te krijgen.
vakantie voorbij dus nog even een reactie 🙂 ik ben het met je eens voor wat betreft het betrouwbaar vaststellen van iemands gedrag in een beroepssituatie. Veel EVC aanbieders hebben daarom in de EVC procedure (vaak verplicht) een of meerdere werkplekbezoeken opgenomen in de procedure. Wat mij betreft valt of staat een goede erkenning van eerder/elders verworven competenties met goede gecertificeerde assessoren. In een portfolio moeten eigenlijk alleen werkervaring, opleiding ed opgenomen worden, waar VRAAK criteria aan vasthangen…variatie, relevantie, authenticiteit, actualiteit en kwaliteit, dus niet het talige boekwerk met POP’s en PAP’s. Misschien dat er een groot verschil is tussen een arbeidsmarkt gerelateerd EVC en een op onderwijs gestoeld EVC. Vrijstellingen of Certificering. Er valt nog een wereld te winnen bij de kwaliteitsverbetering en standaardisering van EVC.
Zojuist lees ik in het blad Onderwijsinnovatie van de OU dat de overheid een plan gaat maken om de kwaliteit van ervaringscertificaten. In december werd geconstateerd dat geen enkel uitgereikt certificaat aan alle kwaliteitscriteria voldeden.