Straffen en belonen (3) – UU en Behaviorisme: Goed of Fout?

Al enige keer schreef ik over het onderwerp straffen en belonen, oftewel: Hoe krijg ik studenten zo ver om hetgeen ze moeten doen om te leren (lessen actief volgen, oefenen met het lesmateriaal, et cetera.) ook daadwerkelijk doen?

Vandaag in de weblog Onderwijsethiek.nl een bericht over de Universiteit Utrecht waar studenten slechts 1 keer hun tentamen mogen herkansen, en als ze dan nog niet slagen het hele vak opnieuw moeten doen. Het recht op herkansing vervalt als ze zich onvoldoende hebben ingespannen of lager dan een 4 gescoord hebben.

[ad#reclame]

Straffen en belonen is geworteld in het behaviorisme:

Behaviorism is primarily concerned with observable and measurable aspects of human behavior. In defining behavior, behaviorist learning theories emphasize changes in behavior that result from stimulus-response associations made by the learner. Behavior is directed by stimuli. An individual selects one response instead of another because of prior conditioning and psychological drives existing at the moment of the action (Parkay & Hass, 2000).

Behaviorists assert that the only behaviors worthy of study are those that can be directly observed; thus, it is actions, rather than thoughts or emotions, which are the legitimate object of study. Behaviorist theory does not explain abnormal behavior in terms of the brain or its inner workings. Rather, it posits that all behavior is learned habits, and attempts to account for how these habits are formed.

In assuming that human behavior is learned, behaviorists also hold that all behaviors can also be unlearned, and replaced by new behaviors; that is, when a behavior becomes unacceptable, it can be replaced by an acceptable one. A key element to this theory of learning is the rewarded response. The desired response must be rewarded in order for learning to take place (Parkay & Hass, 2000).

De Universiteit Utrecht probeert goed leergedrag te bevorderen door duidelijke regels te stellen waarin de straf van het niet behalen van resultaten het verliezen van je recht op een herkansing is.

Ik herken hierin een deel van de aanpak zoals op de ICT-Academie van het Koning Willem I College geldt, zie: Aanval op de Uitval, 1, 2 en 3, echter is de insteek is niet om af te straffen, maar om snel zicht te krijgen op veranderingen in aanwezigheid, de problematiek die erachter zit op te sporen en samen naar oplossingen te zoeken. Waarom is de aanwezigheid slecht? Is het uit met je vriendinnetje, zijn er thuis problemen, et cetera? En als de aanwezigheid goed is, maar het resultaat is slecht, wat zijn daar de oorzaken van? Heeft de student zicht op hoe te leren (leren leren), is de manier waarop het materiaal aangeboden wordt geschikt voor de student in kwestie (leerstijlen), et cetera.

Jammer vind ik dat er in het artikel geen verwijziging staat naar hoe men met deze m.i. “zorgplicht” omgaat, want achter ieder gedrag zit een rede en deze moet je opsporen, en samen met de student eraan te werken dat op dit vlak geleerd wordt.