Impressie #cviov: De betekenis van ICT- en onderwijstrends voor de onderwijspraktijk

Vandaag en morgen ben ik als deelnemer, workshopleider en edublogger aanwezig op de GROEI & bloei conferentie voor onderwijsvernieuwing en ICT 2014 in het mooie ‘s-Hertogenbosch. Vandaag zal ik drie rondes bijwonen en hierover bloggen. Morgen staat in ronde 5 van 10:45 – 11:45 mijn workshop: “Oogst de kracht van sociale media in de klas!” op de rol in Dexter 30. In de verdiepingsronde van 13:00 – 15:00 mag ik samen met Josée Bours mijn college Sem van Geffen assisteren bij: “Game on! – Meer motivatie door gamification”. Een groot aantal interessant presentaties en workshops staan vandaag op het programma. Een lastige keuze. Er GROEIT en bloeit zo veel moois in onderwijsland.

In ronde 1 heb ik gekozen voor de keynote van de Open Universiteit en Innodoks Uitgeverij over de betekenis van ICT- en onderwijstrend voor de onderwijspraktijk in Limousin 1 (links). Deze keynote wordt gegeven door Wilfred Rubens en Erno Mijland.

20140402-145009.jpg 20140402-150054.jpg

In het eerste half uur wordt door Wilfred Rubens ingegaan op de trends. Hij start met de vraag wie zich herkent in de volgende schets: de waarde van ict wordt niet meer ontkent en een kleine groep pioniers is met ict aan de slag. De meerderheid in de zaal herkent zich hierin. Deze schets komt uit een boek uit 1998. Er is dus weinig veranderd.

Het model van Ruben Puentedura komt voorbij waar de mogelijkheden van ict in het onderwijs gecategoriseerd wordt: substitution, augmentation, modification en redefinition.

Is er dan niks veranderd? Natuurlijk wel. De randvoorwaarden om ict in het onderwijs in te zetten is sterk verbeterd. Er is breedband internet, studenten hebben bij allemaal smart phones en in steeds toenemende mate ook tablets. MBO’s hebben elo’s aangeschaft. En de opkomst van sociale media geeft mogelijkheden voor scholen.

Hoe maak je de volgende stap?

Een aantal factoren zijn van invloed, stelt Wilfred Rubens. Machtsverhoudingen en belangen, processen en organisatie, leiderschap en strategie, mensen en cultuur, infrastructuur en systemen en het curriculum hebben invloed op het slagen van onderwijsvernieuwing. Daarnaast moet je kijken naar het niveau van veranderingen: leersituatie, les, curriculum, afdeling en instelling. Op het niveau van de leersituatie en de les is er zeker een en ander veranderd. Dit zijn de pioniers.

Wilfred Rubens ziet vijf trends:

Integrale beroepsvorming met ict
De integratie van vakmanschap, beroepsethiek en beroepscultuur behoeft aandacht binnen het MBO. Het gebruik van sociale netwerken maakt het mogelijk om de school en de beroepspraktijk aan elkaar te koppelen.

Een ander toekomstperspectief zijn wearable devices, smart watches en 3D-werden (Ocultus Drift). De technologie is nog niet volwassen, maar geeft wel een kijkje in de mogelijkheden in de toekomst. Deze apparatuur maakt het mogelijk om leren op de werkplek vorm te geven. Denk hierbij aan een 3D-simulatie van een praktijkomgeving.

Talenten beter benutten met ict
Leren kan door ict gepersonaliseerd worden. Hierdoor kan beter recht gedaan worden aan verschillen. Op dit moment zijn adaptieve technologie en learning analytics sterk in opkomst. Deze technologieën maken het mogelijk om leren persoonlijker te maken.

Meer lerenden bereiken met ict
Een leven lang leren is noodzakelijk om je beroep nu en in de toekomst succesvol te blijven uitoefenen. Leren na je opleiding blijft noodzakelijk. De technologie van MOOC’s geeft hier mogelijkheden. Wilfred Rubens is kritisch. Nog niet alles is uitgekristaliseerd. En wat is het effect van een cursus met 150.000 deelnemers? Het is een vrijblijvende manier van leren. Hoe zorg je voor verbreding en verdieping en interactie onderling? Het voordeel is dat je andere doelgroepen kunt aanboren.

Meer uitdagend onderwijs realiseren met ict
Er vallen nog steeds te viel leerlingen uit in het onderwijs. Een aantal leerlingen weet het onderwijs niet voldoende uit te dagen. Ook hier bieden simulaties met ict grote mogelijkheden. Het voorbeeld van een kassatrainer wordt genoemd door Wilfred Rubens. Daarnaast geeft gamification grote mogelijkheden om onderwijs uitdagender te maken. Het principe van niveau’s (levels) wordt aangehaald. Leerlingen moeten niveau echt beheersen om een volgend niveau te behalen. Ook mogelijkheden als interactieve content, digitale feedback en mogelijkheden om in eigen tijd en op eigen tempo te werken kunnen zorgen voor uitdagender onderwijs.

Jongeren leren omgaan met ict en leren leren met ict
Wilfred Rubens rekent af met de net-generatie die als vanzelfsprekend met technologie kunnen omgaan. Binnen generaties zijn grote verschillen te ontdekken. Schulmeister ontdekt in 2008 dat het gebruik van media de term digital natives niet rechtvaardigt. White ontdekt in 2008 dat het gebruik van technologie niet afhankelijk is van geslacht en leeftijd. Het gevolg hiervan is dat we als school studenten moeten leren omgaan met ict.

Tevens rekent Wilfred Rubens af met multi-tasking. Onze hersenen zijn niet gebouwd om te multi-tasking. Leerlingen moeten leren om te focussen. Tegelijk facebooken en werken aan schooltaken levert mindere schoolresultaten.

Ten slotte geeft sociale media de mogelijkheid om een leven lang te leren. De huidige ontwikkelingen maakt dit noodzakelijk. Leerlingen moeten hiermee leren om te gaan.

In het tweede deel vertelt Erno Mijland over zijn eigen ervaringen in het onderwijs. Hij vergelijk het onderwijs uit de jaren ’80 met een pomp. Als docent ben je een pomp. Leerlingen die dorst hebben komen bij jou water halen met hun emmertje. Met de komst van het internet is er een tsunamie aan informatie die beschikbaar is. De pomp is een tsunamie geworden.

Hoe ga je met deze tsunamie om? Het belang van kritisch denken, kunnen kiezen en slimmerkunde geven volgens Erno Mijland de mogelijkheid om slimmer met deze stortvloed aan informatie om te gaan.

Erno Mijland gaat in op zelfgestuurd leren. Zelfgestuurd leren start vanuit een behoefte of vraag dat om een invulling vraagt. Zelfgestuurd leren is leren via netwerken zoals LinkedIN, online brainstormen met anderen via Popplet of Mindmeister, het bekijken van online college’s via TED, het delen van presentaties via Slideshare en hier feedback op te ontvangen.

Deze post is geschreven door Patrick Koning, senior leraar/trainer/ontwikkelaar bij het Koning Willem I College en edublogger op Lerenontrafeld.nl.