Hoe partitioneer ik een harde schijf?

Een van de lastigste onderwerpen voor mijn studenten aan de ICT-Academie is partitioneren van een harde schijf. Maar: Wat is nu eigenlijk een partitie?, Wat gebeurt er als een PC opstart?, Wat is de MBR?, en Wat zijn de verschillende soorten partities? Dit zijn een aantal vragen die ik vaak beantwoord. In dit item heb ik geprobeerd een en ander helder te beschrijven.

Wat is een partitie?
Een partitie is kort samengevat een stukje dat je aan kunt maken op een harde schijf. Het voordeel hiervan is dat je bijvoorbeeld meerdere besturingssystemen (Windows XP, Windows Vista en Linux) naast elkaar kunt installeren op 1 harde schijf.

[Uit: nl.wikipedia.org] is een gedeelte van de harde schijf van een computer. Op een partitie staat vaak een bestandssysteem, maar een partitie kan ook als virtueel geheugen gebruikt worden. Een harde schijf bevat minimaal één partitie, en vaak meerdere. Partities onder Windows zien er voor de gebruiker uit als meerdere (logische) harde schijven.

In het verleden waren de beperkingen van het bestandssysteem reden om een harde schijf in meerdere partities in te delen, tot MS-DOS 3.x was er een limiet van 32 megabyte per (logische) schijf, en de latere uitvoeringen van FAT16gigabyte. Ook de FAT32-partities van Windows XP kennen een praktische limiet: hoewel de specificatie van FAT32 in principe meer (2 terabyte) toelaat, kan er met de formatteringsprogramma’s van Windows XP geen partitie groter dan 32 gigabyte geformatteerd worden. Dit is expres ingebouwd door Microsoft om mensen te stimuleren NTFS te gebruiken. Windows XP heeft echter geen problemen om te werken met FAT32-partities die groter zijn dan 32 gigabyte.

Maar ook bijvoorbeeld dat je een aparte datapartitie (met als bestandssysteem fat32) kunt aanmaken. Mocht Windows XP (op een andere partitie) crashen, dan kun je nog steeds bij je data.

Wat gebeurt er als een PC opstart?
Voordat je aan de slag kunt met het aanmaken van partities zullen we eerst kijken naar wat er gebeurt als een PC opstart. Tijdens het opstarten wordt de eerste sector van de harde schijf geladen (dit bevat een heel klein programma) en uitgevoerd. De eerste sector wordt ook wel master boot record genoemd.

Standaard laadt het programma in de master boot record een groter programma uit de bootsector van de actieve primaire partitie van de harde schijf (zie bovenstaande plaatje). Het programma uit de bootsector laadt vervolgens het besturingssysteem, bijvoorbeeld Windows XP.

Conclusie: een programma (uit de master boot record) laadt een ander programma (uit de boot sector) en deze laadt vervolgens het besturingssysteem. In deze uitleg is uitgegaan van een harde schijf met maar 1 primaire partitie.

Wat is de Master Boot Record van een harde schijf?
In bovenstaande uitleg is al iets gezegd over de master boot record. De master boot record is de eerste sector van de harde schijf. In de master boot record staat naast het kleine programma ook een inhoudsopgave van de indeling van de harde schijf. In deze inhoudsopgave staat bijvoorbeeld hoeveel partities er zijn, hoe deze partities geformatteerd zijn, hoe groot deze partities zijn, etc. Verder staat er ook of deze partitie actief of niet actief is. Dat laatste is handig, omdat je zo bijvoorbeeld Windows XP en Linux naast elkaar kunt installeren. Weet je nog? Het programma uit de master boot record laadt namelijk de primaire partitie die actief is. Staat de primaire partitie met Windows XP op actief, dan wordt Windows XP geladen. Staat de primaire partitie met Linux op actief, dan wordt Linux geladen. Natuurlijk kan er maar 1 partitie tegelijkertijd actief zijn.

Kun je aan de hand van het bovenstaande plaatje bepalen welke besturingssysteem opstart? Windows XP of Ubuntu Linux? Het antwoord is natuurlijk

Wat zijn de verschillende soorten (primaire en extended) partities?
Naast primaire partities zijn er ook extended partities. Primaire partities zijn bedoeld voor besturingssystemen (en bevatten dan ook een bootsector). Extended partities zijn bedoeld om een of meerdere logische datapartities in aan te maken.

In onderstaand voorbeeld zie je dat er naast een Windows XP partitie 2 partities zijn aangemaakt: 1. Datapartitie, en 2. Een image partitie.

Met een aantal programma’s kun je partities aanmaken op je harde schijf, bijvoorbeeld fdisk (onder MS-Dos), Partition Magic (onder MS-Dos of Windows XP), maar ook tijdens de installatie van Windows XP, Windows Vista of Linux kun je partities aanmaken.